Jaarverslag 2023
“Beste lezer,
Het jaar 2023 was voor ROS wederom een bewogen jaar met hoogte- en dieptepunten. Laat ik maar met de hoogtepunten beginnen: de inzet van vrijwilligers, betaalde krachten en bestuursleden. Zij werken met hart en ziel voor ROS om Rotterdam, en misschien ook wel de wereld buiten Rotterdam, een beetje humaner en zonniger te maken.
Het is een cliché maar zonder hun inzet is ROS niet ROS. Dit geldt zeker voor Bea Kruse, Leo Duijvendijk en Connie van de Broek die zich bijna twintig jaar voor onze stichting in hebben gezet en van wie wij dit jaar respectievelijk als bestuurslid, vrijwilliger en betaalde kracht afscheid hebben genomen.
We hebben niet alleen afscheid genomen, maar hebben ook Devika Ramadhin welkom mogen heten als sociaal-juridisch medewerker en Ramazan Uysal als financieel medewerker.
Verder ben ik blij dat Anne Kooiman en Eva de Jong het bestuur hebben versterkt. Ik heb zelf erg genoten van de bingo op de kerstborrel en van de tuin- opknap middag samen met GroenLinks Rotterdam.
Helaas komt na zonneschijn ook vaak regen, zeker als je in Nederland woont. Dat is wat mij betreft toch wel de parlementaire verkiezingen van 2023. De uitslag en de onzekerheid over het nieuw te vormen kabinet hangt als een donkere wolk over ons heen, vooral omdat ongedocumenteerd zijn, als het aan de PVV en VVD ligt, strafbaar gesteld moet worden. Wat betekent dit voor de mensen voor wie we ons inzetten? En voor ROS?
Deze vragen blijven als een donderwolk boven ons hangen, maar dit neemt niet weg dat we in 2024, het jaar van ROS’ 20e verjaardag, gewoon doorgaan met ons werk! “
Wendy Guns, voorzitter
Spreekuren
In 2023 organiseerden we, volgens traditie, elke maandag en donderdag een spreekuur, waarin we zo’n 800 migranten te woord stonden.
Medewerkers van ROS konden in 2023, met behulp van twee tijdelijke vrijwilligers en twee stagairs van de opleiding Social Work, de tijd nemen om bezoekers een luisterend oor te bieden die ze vaak nergens anders krijgen. Een eerste vraag in het spreekuur is heel vaak “hoe kom ik bij een dokter?”. Hiervoor hebben we het ‘Erasmus-paspoortje’ ontwikkeld: een handgeschreven kaart met wat persoonsgegevens en informatie over het betalen van medische kosten. Toch speelt vaak meer dan alleen medische problematiek. Binnen ROS is inmiddels zoveel kennis en ervaring opgebouwd over mensen zonder verblijfsvergunning dat we de specifieke problemen die hiermee gepaard gaan vaak snel herkennen en erop in kunnen spelen.
Zoals in deze grafiek te zien is komt ook in 2023 het overgrote deel van deze bezoekers niet uit een zogenaamd ‘asiel-land’. De grote Colombiaanse, Marokkaanse en Surinaamse gemeenschappen in Rotterdam hebben heel wat ongedocumenteerde leden, die bij ROS aankloppen voor vragen over toegang tot medische zorg, familie- of werkvergunningen en bijvoorbeeld onveilige thuissituaties.
In mindere mate waren er ook afgewezen asielzoekers of slachtoffers van mensenhandel die de spreekuren weten te vinden. Zij vragen gemiddeld vaker om opvang, en bijvoorbeeld juridische begeleiding naar een humanitaire- of asielvergunning. Hierover kunt u hieronder meer lezen.
Samenwerking
Vanuit de spreekuren verwijzen we vaak door naar andere organisaties, zoals huisartsenpraktijk Mozaïek, Fairwork of het spaanstalige Casa Nuestra. We organiseren voedselhulp, kledingpakketten, melden kinderen aan voor consultatiebureaus of scholen, attenderen bezoekers op onze eigen taalschool of sturen hen door naar taalcafés of buurthuizen in de stad. Sinds 2023 kunnen we mensen ook officieel een postadres bieden.
Al zien we bij ROS maar een topje van de ijsberg als het gaat om de ongedocumenteerde bevolking van Rotterdam, de spreekuren bieden wel een interessant inkijkje in ontwikkelingen in het veld. In 2023 ging het meer dan ooit over dakloosheid, want ook voor mensen zonder verblijfsvergunning is er een woningtekort. Ook zagen we nieuwe problemen ontstaan, zoals Oegandese vluchtelingen die moeten zien aan te tonen homoseksueel te zijn omdat in hun land hen het leven onmogelijk wordt gemaakt. Een ander voorbeeld is de grote aantallen Surinamers die in hun land simpelweg de eindjes niet maar aan elkaar weten te knopen, en het in Nederland proberen.
Juridische begeleiding
Niet altijd blijft het bij een enkel bezoek aan het spreekuur. Wanneer er bijvoorbeeld aanknopingspunten zijn voor een nieuwe procedure bij de IND, kunnen we besluiten om een langer traject aan te gaan voor juridische begeleiding. Dit deden we in 2023, buiten opvang en LVV om, voor 28 mensen. Ongeveer de helft daarvan waren zogenaamde ‘Chavez-procedures’, waarbij aangetoond moest worden dat de ongedocumenteerde ouder een belangrijke zorgrelatie had met zijn of haar Nederlandse kind. Daarnaast bereidden we herhaalde asielaanvragen voor, onderhielden we contacten met advocaten, en bouwden we dossiers op in het kader van 8 EVRM. Dat is een verblijfsvergunning op basis van het mensenrecht op privé- en familieleven.
Opvang
In 2023 verbleven 39 mensen tijdelijk in de opvang van ROS. Wat gebeurt er nou met die mensen, tijdens en na die opvangperiode? Eerst even de cijfers:
Drie bewoners hebben een verblijfsvergunning gekregen, waarvan twee zijn toegekend op basis van artikel 64 (medische procedure).
Zes bewoners werden begeleid bij vrijwillige terugkeer, twee zijn daadwerkelijk teruggekeerd.
Vier bewoners verhuisden naar een asielzoekerscentrum (AZC), van waaruit ze hopelijk alsnog een verblijfsvergunning zullen krijgen.
Drie verlieten de opvang met een onbekende bestemming (MOB).
Dertien bewoners zijn niet vertrokken, zij zijn in 2024 nog steeds in begeleiding bij ROS.
Gedurende het jaar werden LVV-bedden (zie kopje LVV) 21 keer gebruikt, 17 keer besloten we uit eigen middelen opvang te bieden.
Eén vrouw kreeg opvang bij ROS in het kader van het Programma Mensenhandel van het Rode Kruis.
Bij ROS betekent opvang nooit alleen een bed. Bewoners van ROS krijgen altijd ook financiële ondersteuning (leefgeld), eventueel juridische begeleiding of terugkeerondersteuning. Daarnaast bieden we maatschappelijke begeleiding: daarover hieronder meer.
De ROS-opvang is een veilige omgeving, maar ook een ‘normaal’ huis met gedeelde keukens en een huissleutel voor alle bewoners. We geloven dat deze omgeving bewoners helpt bij het maken van weloverwogen keuzes voor hun toekomst. Zoals de cijfers laten zien, neemt elke bewoner een andere richting in zijn of haar leven. Sommigen kiezen voor terugkeer, terwijl anderen een nieuwe, kansrijke procedure starten. Om zo’n keuze te kunnen maken, en degelijk voor te bereiden, is rust en enige stabiliteit nodig.
Maatschappelijke begeleiding
Voor de maatschappelijke begeleiding hebben we bij ROS een ‘zelfredzaamheidsmatrix’ ontwikkeld die aansluit bij de situatie van mensen zonder papieren. Mensen hebben voordat ze in de ROS-opvang komen soms jarenlang in AZC’s verbleven. Zij staan in de wachtstand, of hebben het idee zich permanent te moeten verstoppen. Daarom coachen we bewoners om hun leven meer in eigen handen te nemen. Dit betekent voor de één zelf de doktersafspraken beheren, voor de ander vrijwilligerswerk zoeken, leren fietsen of tasjes leren naaien en die binnen het eigen netwerk doorverkopen.
Ook buiten de opvang om bieden we soms maatschappelijke begeleiding. In 2023 gingen we met 15 vaste bezoekers van ROS zo’n traject aan. Deze mensen verbleven bij kennissen of familie, of in andere opvang-instellingen, en kwamen regelmatig op afspraak naar ROS, voor een luisterend oor en coaching naar meer zelfredzaamheid en perspectief. Dit soort trajecten gaan meestal samen met andere soorten hulp, zoals het voorbereiden van een juridische procedure of een cursus Toekomst Oriëntatie.
Vice Versa: vrijwillige terugkeer
ROS wordt soms benaderd door migranten die merken dat de deuren waar zij doorheen willen, gesloten blijven. Ze hebben het gevoel dat ze vastlopen in Nederland. Wat als je hier een tijdje hebt gewerkt, maar je krijgt niet meer uitbetaald? Als je na meerdere asielaanvragen beseft dat je niet wordt toegelaten? Als je op mooie verhalen af bent gekomen, maar geen voet aan de grond krijgt qua wonen en werken?
In ‘23 hebben Shushan, Johanna en Reinout 25 mensen kunnen begeleiden tot aan de Schipholbalie – en daarna. Allemaal hadden ze bij vertrek een idee over hoe ze terecht zouden komen en hoe ze hun herintegratiebudget zouden gaan besteden. Na aankomst konden de meesten terecht bij familie of kennissen en kregen ze begeleiding door een van onze partnerorganisaties ter plaatse. Zij gingen terug naar:
Armenië 1
Bangladesh 1
Eritrea 2
Filipijnen 5
Indonesië 14
Suriname 2
Door het jaar heen hebben we 46 personen in terugkeerbegeleiding gehad. Sommige van deze mensen konden snel knopen doorhakken en plannen maken. Maar een grotere groep dan voorheen was langdurig bij ons in begeleiding. Onder hen waren tien mensen die opgevangen werden in de LVV. ‘Richie’ uit Suriname (zie hiernaast) en ‘H.’ uit Bangladesh waren twee bijzondere terugkeerders die daarvoor in de LVV-opvang verbleven. Een ander opvallend verhaal is dat van meneer D. uit Kaapverdië (zie foto hierboven) die door een chronische netvliesontsteking zijn zicht langzaam kwijtraakte en daardoor ook al een paar jaar geleden zijn werk, bijbehorende vergunning en spaarcenten was verloren. Over D. en H. hebben we u, natuurlijk met hun toestemming, dit jaar wat meer verteld via de nieuwsbrief, terug te lezen op Stichtingros.nl/nieuws.
We organiseerden voorlichtingsavonden speciaal voor Surinamers in Rotterdam en Ghanezen in Den Haag en we merkten dat mensen uit deze gemeenschappen ons vervolgens beter wisten te vinden. Reinout reisde naar de Filipijnen om 10 terugkeerders en hun families daar te bezoeken. De meesten hadden inmiddels een goed leefbare woning en een vast inkomen uit een buurtwinkel aan huis of een andere eigen micro-onderneming. Een mooi voorbeeld is het verhaal van Rommel en Angelita, dat we ook opnamen in een nieuwsbrief dit jaar.
Activering
Woensdagmiddag
Elke woensdagmiddag is op de Rechthuislaan 52 ruimte voor informeel samenzijn, uitwisseling en gastvrijheid. In 2023 stonden deze middagen voornamelijk in het teken van lekker eten, dankzij het kookboekproject (zie onder). Dit had als fijne bijwerking dat er een groep ontstond van mensen die wekelijks terugkwamen, zich welkom voelden en de middagen gingen dragen. Mede dankzij de inzet van vrijwilligers en stagairs werd er wekelijks samen gegeten, in de tuin gewerkt, spelletjes gespeeld, soms gewandeld of gesport en gebruik gemaakt van de naaimachines.
Ongedocumenteerd zijn heeft gevolgen op je stressniveau, mentale en fysieke gezondheid, kwaliteit van slaap en levert niet zelden een sociaal isolement op. In plaats van top-down hulpverlening, zoals vaak de reflex bij deze doelgroep, proberen we via de woensdagmiddagen in gezamenlijkheid een oplossing voor deze problemen te creëren. Onderling ontstaan vaak cultuur- en taalgrenzen overstijgende vriendschappen, worden tips en contacten gedeeld, en maken bezoekers plannen voor gezellige activiteiten, zoals een barbecue.
Toekomst Oriëntatie
In ’23 werd in totaal drie keer de cursus Toekomst Oriëntatie georganiseerd, waarvan één keer bij het Wereldhuis in Den Haag. De cursus bestaat uit 10 bijeenkomsten over basisrechten, toekomstperspectieven en empowerment. In ‘23 rondden in totaal 24 deelnemers de cursus succesvol af.
Behalve kennis over hun mogelijkheden, kregen de deelnemers ook bruikbare handvatten om te starten met ondernemerschap, zelfs nu ze nog moeten leven zonder verblijfsvergunning. Zo ontstond vanuit deze cursus een schoonmaakbedrijf, een aantal cateringplannen en één deelnemer besloot terug te keren en in Suriname te gaan ondernemen. Daarnaast werd gestart met vrijwilligerswerk, sport, werden nieuwe sociale verbindingen gelegd en kozen veel deelnemers ervoor om (taal-)cursussen te gaan doen.
De belangrijkste les, die elke cursus centraal staat, is dat niemand beter wordt van wachten op een verblijfsvergunning. De wens om actief te participeren aan de samenleving is zo groot, dat zelfs zonder papieren steeds weer van alles mogelijk blijkt. Aan de politiek blijven we vragen om dit serieus te nemen.
Kookboek
Wekelijks kloppen Rotterdammers zonder papieren bij ROS aan voor (nood)hulp. Maar ook wanneer er geen grote, dringende problemen zijn, leven al die mensen gewoon in de stad, ze werken, leren, slapen… en koken!
Daarom maakte een groep ongedocumenteerde koks in 2023 een boek vol verhalen, foto’s en recepten van hun meest smaakvolle gerechten. De gerechten die hen doen denken aan vroeger, maar ook juist het eten dat hen, op een plek waar ze officieel niet mogen zijn, toch thuis laat voelen.
Als het boek af is, gaan al deze koks het verkopen. In hun eigen netwerk, aan bezoekers van ROS, maar ook op evenementen en in winkels in Rotterdam.
Taalschool
Wie geen verblijfsvergunning heeft, krijgt geen inburgeringscursus en kan zich ook niet zomaar inschrijven bij een taalschool. Bij ROS geven vrijwilligers voor deze mensen echte taalles, dus geen taalcafé! Elke werkdag tussen 10.00 en 12.00 komen gemotiveerde cursisten binnen, schrijven hun voornaam op het bord (tot zover de registratie) en gaan ze zitten om te luisteren naar een geanimeerde les van één van onze zes vrijwillige taaldocenten. En zo dus ook gedurende heel 2023, op de schoolvakanties na.
Er werd het afgelopen jaar lesgegeven op 3 niveaus van A0 tot B1 aan gemiddeld 20 cursisten per ochtend. Aangezien eenieder zolang er plek is welkom is bij de taallessen is het een bont gezelschap van ongedocumenteerde cursisten, gedocumenteerde statushouders, Oekraïense vluchtelingen, oudkomers en soms zelfs een enkele expat of internationale student.
Aan het eind van het schooljaar in juli 2023 hebben wij met docenten en deelnemers het jaar met taart en kunst afgesloten in museum Depot.
Campagnes
Oud en Ongedocumenteerd
Een half mensenleven lang ongedocumenteerd zijn gaat je niet in de kouwe kleren zitten. Al enkele jaren zijn we bij het ROS bezig om meer aandacht en voorzieningen te vragen voor deze groep mensen. Mensen die 55+ zijn en al lang ongedocumenteerd in Nederland zijn, op straat hebben geleefd, in opvang of vreemdelingendetentie hebben gezeten, hun netwerk hebben zien verdwijnen.
In 2023 voerden we, samen met de Pauluskerk, een 2 sporen-beleid voor een groep van enkele tientallen ongedocumenteerden op leeftijd. Aan de ene kant creëerden we opvangplekken (mannen bij de Pauluskerk, vrouwen bij ROS). Daarnaast hebben wij in 2023 continu het verhaal verteld en gelobbyd voor deze groep. Een gezamenlijke projectaanvraag van de Pauluskerk en het ROS bij Volkskracht is afgewezen maar ook in 2024 blijven wij op zoek naar meer middelen om passende opvang te creëren, gedegen zorg te kunnen bieden en juridische begeleiding te kunnen geven richting een duurzame oude dag in Nederland.
Verkiezingscampagne 2023
Met enkele partnerorganisaties, zoals LOS, de Regenbooggroep, Vluchtelingenwerk en Vluchtelingen in de Knel heeft het ROS de tweede helft van 2023 een eigen verkiezingscampagne gevoerd. Ondanks de rampzalige verkiezingsuitkomst kijken we positief terug op de campagne.
De website kiesvoorongedocumenteerden.nl is geactualiseerd aan de hand van de verkiezingsprogramma’s. Zo kon iedereen zien wat de partijplannen voor gevolgen zouden hebben voor ongedocumenteerden.
Twee weken lang hebben er alternatieve stembussen gestaan in Amsterdam, Den Haag, Eindhoven, Utrecht en Rotterdam waar ook mensen zonder verblijfsvergunning hun stem konden uitbrengen. Niet op een partij, maar op een wenselijke verbetering voor de situatie van ongedocumenteerden in Nederland. De uitslag: betere opvang en huisvesting & meer mogelijkheden om te werken.
Tenslotte hebben we een bijeenkomst in Nieuwspoort georganiseerd voor tweede kamerleden en fractiemedewerkers, die we inlichtten over onze belangrijkste standpunten.
Afscheid van Connie
Nieuw bij ROS: Devika
“Mijn naam is Devika en ik werk sinds november 2023 voor stichting ROS als juridisch- en spreekuur medewerker. In een korte tijd heb ik al veel mogen leren. Elke maandag en donderdag draai ik spreekuur met vrijwilligers en stagiaires. Het verschilt iedere week hoeveel mensen langskomen. De één komt alleen voor een medisch paspoortje, terwijl een ander langskomt met hoop om een verblijfsvergunning te krijgen. Zo zijn de vragen complexer als het gaat om afgewezen asielzoekers, opvangverzoeken of mensen die om geld vragen.
Achter elke persoon schuilt een verhaal. Om iemands keuzes beter te begrijpen duik ik in hun verhaal, en kijk waar ik zelf mee zou kunnen helpen. Het spreekuur biedt mensen de mogelijkheid om laagdrempelig advies te krijgen, maar als hulpverlener geeft het me ook de kans om goed te luisteren en een klein verschil te maken in de problemen die zij ervaren. Ik ben blij om deel uit te maken van een organisatie die zich inzet voor mensen in zo’n kwetsbare positie.”
Door: Devika Ramadhin
Ondersteuning in de spreekuren
In 2023 heeft Andy Owen van Fairwork de spreekuren op maandelijkse basis ondersteund. Dit leidde naast een korte lijn tussen ROS en Fairwork ook tot meer uitleg aan bezoekers over de arbeidsrechten, ook voor wie ongeregistreerd (zwart) werk verricht. Vanwege de taalkennis van Andy trokken we bij de spreekuren ook meer Portugeestalige migranten aan.
Eind 2023 is Nicolien de Gier als promovendus aan de Universiteit Leiden aangesloten bij de ROS spreekuren. Zij onderzoekt slachtoffers van geweld in afhankelijkheidsrelaties, waar we bij ROS helaas vaak mee te maken hebben. Nicolien draait mee om meer te leren over de doelgroep. Daarnaast begeleidt zij, altijd samen met een medewerker van ROS, slachtoffers van een onveilige thuissituatie. Ze onderzoekt obstakels in de begeleiding en monitort het proces van aangifte doen en het contact leggen met betrokken hulporganisaties.
Samenwerking met Het Rijk
Over de Landelijke Vreemdelingen Voorziening (LVV) is al veel gezegd en geschreven. Als één van de vijf grote steden is Rotterdam aangewezen om mensen zonder papieren op te vangen en in zes maanden te begeleiden naar een duurzame oplossing. De gemeente Rotterdam schakelt, onder andere, Stichting ROS in voor de uitvoering daarvan.
Het blijft een uitdaging om, als kleine organisatie die een sterke vertrouwensrelatie heeft met ongedocumenteerde Rotterdammers, samen te werken met Rijkspartijen als de IND en DT&V. Zes maanden is kort, en de ambities zijn hoog. Zo ziet het Rijk alleen een verblijfsvergunning of terugkeer als mogelijke oplossing. (Mentale) gezondheid, weerbaarheid, netwerk of talentontwikkeling zijn voor de overheid geen opbrengsten die worden meegenomen.
We zien dan ook dat zes maanden bijna altijd te kort is. Gelukkig kiezen de LVV-partners er, met goede argumentatie, vaak voor om de trajecten langer dan zes maanden te laten duren. In 2023 woonden bijvoorbeeld drie mensen al langer dan twee jaar in de ROS-opvang in het kader van LVV.
Een ander groot probleem waar wij mee worstelen is de slechte zichtbaarheid en toegankelijkheid van de Rotterdamse LVV. Zo is er geen loket, worden de criteria om toegelaten te worden zeer streng toegepast en wordt (kwetsbare) mensen op alle manieren ontmoedigd om zich aan te melden. In 2023 hebben de Rotterdamse LVV-bedden daarom voor 50% leeg gestaan. Om die reden heeft de wethouder besloten het aantal bedden af te schalen van 117 naar 45 per 1 januari 2024. Dit is zeer tegen de zin van de NGO’s, omdat die zien hoe groot de groep is die wel degelijk opvang nodig heeft!
In 2023 heeft een werkgroep van onder meer ROS, Vluchtelingenwerk, Goedwerk en de gemeente Rotterdam gekeken hoe de toegankelijkheid van de LVV verbeterd kan worden. Helaas heeft dit tot niets geleid. En dit, terwijl politiek gezien de vooruitzichten niet positief zijn. In 2023 heeft de staatssecretaris de rijksgelden voor 2024 gereserveerd, wat betekent de LVV in 2024 nog door kan gaan. Dat geeft een heel klein beetje rust, want anders dan de andere deelnemende steden, besteedt Rotterdam geen eigen geld aan de LVV. Het Rotterdamse bestuur weigert om bij te dragen aan opvang en begeleiding van deze grote, kwetsbare groep mensen in haar stad.
Uitgelicht: Richie
Richie was 65 toen hij zich meldde bij ROS. Hij was een jaar eerder naar Nederland gekomen op verzoek van een organisatie in Wageningen, om erachter te komen dat die samenwerking op niets uit zou lopen. Het duurde even voordat hij volledig begreep wat zijn juridische situatie was, zonder werkvisum mocht hij ook geen muziekles geven of ander werk doen. Tegen die tijd was zijn spaargeld finaal op en belandde hij op straat. Door de informatie-avond voor Surinamers kwam hij op het spoort van het terugkeerproject en hij klopte ook bij ons aan voor opvang, die hij kon krijgen bij het Leger des Heils. Hij had in die periode nog veel twijfels over teruggaan naar Suriname vanwege de hachelijke economische situatie daar en deed mee met onze groepscursus Toekomstoriëntatie om al zijn gedachten en plannen te ordenen en te bespreken. Vanuit een Rotterdams fonds kwam geld voor een nieuwe oogmeting en bril, dat was een van de dingen die hem weer moed gaven om ondanks zijn leeftijd weer opnieuw te beginnen. Want zo voelde het voor hem als hij nadacht over terugkeer naar Suriname, nadat hij jarenlang in andere landen had gewoond en gewerkt.
Vanuit zijn familie had hij wel een stukje grond in Suriname, op een paar uur rijden van Paramaribo. Hij zou daar wat groenten kunnen verbouwen, alleen zijn de opbrengsten daarvan vrij laag, onder meer vanwege de prijs van vervoer naar de stad. In overleg met onze partnerorganisatie in Suriname kwam hij op het plan om een Toyotabusje te kopen, daarmee zou hij niet alleen zijn eigen tuinbouwproducten kunnen vervoeren maar ook die van anderen in de regio. Ook kon hij dan zijn kwaliteiten als muziekdocent alsnog inzetten om op locatie les te geven. Ondanks de hoge aanschafprijs gaf dit plan een veel beter zicht op vaste inkomsten. Hij werkte dit plan uit en we konden een extra bijdrage vinden om de eerste betaling aan de auto mogelijk te maken. Wel zou hij daarbovenop nog een lening moeten aangaan bij de autoverkoper.
En zo is het ook gegaan. Al blijkt het leven altijd weer complexer dan je denkt. Hij zat na de aankoop van de auto een tijdje erg krap bij kas, liet hij ons weten. Met hulp van familie en adviezen van onze partner kwam hij door die periode heen en intussen heeft hij wat meer inkomsten van de taxi- en goederenvervoer werkzaamheden die hij doet.
Op onderstaande foto zie je Richie bij ROS, samen met bewoonster Merieta, die samen hapjes gingen brengen naar de ‘Recht op Rust’-manifestatie op Rotterdam Centraal.
“Bonjour, je m'appelle josaraine, je viens du Congo Brazzaville. Je suis en hollande en tant que demandeur d'asile. Voici mon parcours: il ya eu un moment où je n'avais plus un endroit pour dormir. Et la Croix rouge et l'organisation d'aide aux sans papiers appelé ROS m'ont aider à m'héberger, j'ai une ration chaque semaine. J'y suis resté pendant 4 mois et après cela ils m'ont encore trouvé un autre endroit avec la participation de LOS. Je tiens à dire merci beaucoup à toute l'équipe.”
Door: Josaraine, bewoner van de ROS opvang
Sprekersacademie
Ongedocumenteerde migranten zitten altijd vol verhalen, over migratie, uitsluiting, teleurstelling en overleven. Sommigen kunnen daar heel goed over vertellen.
Stichting ROS geeft daarom samen met ongedocumenteerde Rotterdammers inspirerende gastlessen aan scholen. Zo gingen de inmiddels ervaren sprekers Chuks en Senait dit jaar weer naar het ROC Mondriaan in Den Haag, om social workers in opleiding te vertellen over hun situatie.
Dreamers
Je zal maar met je ouders meegekomen zijn naar Nederland en ongedocumenteerd hier opgroeien. Tot aan je 18e verjaardag gaat het redelijk. De wet leerplicht maakt dat je naar school kan, je woont bij je ouders, maakt vrienden. Als je 18 wordt verandert alles. De wet leerplicht vervalt, je ziet je klasgenoten doorleren, maar jij mag opeens helemaal niks meer.
Je praat, denkt en droomt in het Nederlands en bent hier geworteld. Klasgenoten gaan studeren, vinden een bijbaantje, sparen voor rijlessen en vakanties. Dat zit er voor jou niet in.
In 2023 hebben we acht jongeren intensief begeleid om uit deze impasse te komen. We hielpen 5 van hen bij de inschrijving bij een MBO-opleiding en gaven financiële ondersteuning (studiefinanciering is niet mogelijk).
Drie jongeren hebben gebruik gemaakt van de HBO studievisum route en zijn begonnen aan de Hogeschool Rotterdam. Voor dit studievisum hebben zij wel een reis heen en weer naar landen van herkomst (China, Mongolië en Albanië) moeten maken om een MVV (machtiging voorlopig verblijf) op te halen bij de Nederlandse ambassades aldaar. Deze trajecten hebben veel stress gegeven, tijd en geld gekost. De lobby bij IND en ministerie om in dit soort situaties een MVV-vrijstelling te verlenen heeft tot nu toe niets opgeleverd.
Menswaardiger door kennis
In 2023 heeft het ROS samen met SKIN het project ‘Menswaardiger door Kennis’ uitgevoerd. Dit project richtte zich op het bieden van voorlichting in Christelijke internationale gemeenschappen over de procedures en (on)mogelijkheden voor ongedocumenteerden. Met behulp van het netwerk van SKIN en de kennis van het ROS hebben we drie online bijeenkomsten gegeven over de onderwerpen basisrechten, medische zorg, huisvesting en werk maar ook mogelijkheden rond vrijwillige terugkeer. Een totaal van 22 migrantenkerken meldde zich aan voor deze online sessies. Hiernaast zijn we op bezoek geweest bij drie verschillende kerken voor voorlichting aan zowel kerkbezoekers als de achterban.
Over de streep
In 2023 ontwikkelden we een spel, speciaal voor groepen die op bezoek komen bij ROS: ‘Over de streep’. Deze activiteit heeft als doel de bezoekers te laten inzien en ervaren hoe het is om zonder papieren te moeten leven. Verschillende stellingen worden genoemd en de deelnemers moeten een stap vooruit zetten als deze op hen van toepassing is. Dit simpele doch krachtige proces biedt een inzichtelijk perspectief op de verschillen in ervaringen tussen gedocumenteerde en ongedocumenteerde mensen. Het onthult subtielere vormen van marginalisatie, zoals de alledaagse uitdagingen rondom 'contactloos pinnen' en de diepgewortelde angst voor het tegenkomen van autoriteiten.
In december verkochten de makers van ROS 49 kerstpakketten aan andere organisaties, met o.a. kruidenmixen, koffie en genaaide tasjes:
Dankzij Actie Pepernoot van Nationaal Fonds Kinderhulp vierden we Sinterklaas met cadeautjes voor alle kinderen in ons netwerk!
Donaties & fondsen
Stichting ROS wordt deels gesubsidieerd: het vrijwillige terugkeerproject en een deel van de opvang (LVV) wordt betaald door het Rijk. Voor alle andere onderdelen is ROS afhankelijk van fondsen (zie logo’s hierboven) en particuliere giften. Daarmee financieren we bijvoorbeeld de activiteiten die vallen onder activering (toekomst oriëntatie, taalschool, naailessen en bemiddeling naar vrijwilligerswerk), de opvang voor enkele vrouwen met kinderen en empowerment.
In 2023 ontvingen we van betrokken Rotterdammers o.a. naaimachines, laptops, beddengoed en financiële giften.
Fondsen & donateurs, bedankt!
Het ROS was in 2023:
Adinda, Anne, Bea, Benjamin, Bing, Connie, Devika, Frances, Has, Herica, Herman, Jasmina, Jeroen, Johanna, Jule, Katja, Lamya, Leo, Loek, Maarten, Marc, Nicolien, Nur, Patience, Pierre, Reinout, Salah, Samir, Shushan, Sophie, Wendy, Wim, Xiao Wen